Alveg rétt

Ég man eftir því þegar talað var um "litháensk mafíu" sem var að smygla dóp inn í landinu. Staðreyndir voru annað mál: samkvæmt tölur frá Keflavíkarflugvelli, af þeim 32 handteknir á Keflavík fyrir smyglun á milli janúar og águst 2006, Íslendingar voru meirihlutinn, og á meðal útlendingar voru Danir og Frakkar á toppinum. Aðeins 5 Litháar voru handteknir fyrir smyglun, sem er greinalega meiri en nóg sönnun til að tala um "litháensk mafíu". Ég er auðvitað ekki að segja að Íslendingar séu smyglarar - vil aðeins að benda á að hvað sönnun sé getur verið mjög misjafn.

Staðreynd er sú að það verður því miður alltaf fólk sem á engin traust á austur-Evrópabúum. En það besta vöpn gegn fordoma eru upplýsingar, umræða og fræðsla. Þess vegna er það gott þegar fólk eins og Einar talar um málið. 

Erfiðara fyrir Litháa að leigja

En hvað með það að koma í veg?

Fínt mál að ganga í herferð gegn fyrirtækjum sem brota mannréttindi erlendra starfamanna, en er málið ekki líka að koma í veg fyrir vandamál? Hvað með það að afhenda einstaklingum atvinnuleyfi, eins og Samfylking lofaði í vor? Ég tel það líka brýnt að ríkið - ekki fyrirtæki - tryggja að þeir sem hingað koma fái fræðslu um atvinnuréttindi sín. Hvernig er það hægt að erlent starfsmann veit að hann er ekki að vinna í samræmi við íslensku lögin, ef hann veit ekki einu sinni hvað það er? Fræða þá sem hingað koma um atvinnuréttindi sínum, þýða og útskýra kjárasamingin, og afhenda einstaklingum atvinnuleyfi - til að byrja með. Þannig getum við koma í veg fyrir vandamál, og myndi kostar okkar minna en að reyna að bjarga málið þegar allt fer í hers höndum.

Ákveðið að hefja herferð gegn ólöglegri starfsemi fyrirtækja

Æðislegt

Vildi aðeins segja að ég fagna þeim fréttum að Guðfríður Lilja Grétarsdóttir skuli taka til starfa sem framkvæmdarstýra þingflokks Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs í september. Hún er skörp, hugrökk, og kraftmikil kona sem er vel hæf til þess. Ég oska henni hjartanlega til hamingju.

Guðfríður Lilja framkvæmdarstýra þingflokks VG

Að byrgja brunninn

Alveg rétt hjá honum, Ögmundur. Brot gegn atvinnulögum og mannréttindum erlendra starfsmanna eru daglegt brauð hér á landi. Nýlega hefur mál verktakafyrirtækisins Arnarfells vakið athygli á atvinnurekendum sem brjóta rétt erlendra starfsmanna hér á landi, en það hefði ekki átt að koma neinum á óvart að svo myndi fara. Það er gott að atvinnurekendum séu sendar viðvaranir vegna slíkra brota, en það er ekki nóg. Markmiðið ætti að vera að forðast að slíkt eigi sér stað yfirleitt. Til þess eru ýmis ráð.

Í fyrsta lagi þarf að afhenda einstaklingum atvinnuleyfi, en ekki atvinnurekendum eins og nú er. Einstaklingurinn er þannig bundinn til að vinna aðeins á þennan stað, eða sækja aftur um ef hann vill vinna annars staðar. Svona umsóknarferli er bæði ósveigjanlegt og erfitt fyrir umsækjendur. Eigum við ekki frekar að veita erlendum starfsmönnum frelsi til að vinna þar sem þeirra er þörf og þar sem þeir vilja sjálfir starfa? Atvinnurekendur sem fara illa með starfsfólk sitt eiga þá á hættu að missa starfskrafta, en hinir sem virða réttindi þess ættu auðveldara með að fá til sín gott starfsfólk. Þar fyrir utan myndi þetta fyrirkomulag gera atvinnumarkaðinn sveigjanlegri og þannig bæta efnahag þjóðarinnar.

Í öðru lagi vantar mikið upp á að þeir sem hingað koma fái fræðslu um atvinnuréttindi sín. ASÍ hefur nú þegar þýtt atvinnuréttindi erlendra starfsmanna yfir á tæp 20 tungumál. Þegar einstaklingur sækir um atvinnuleyfi hér á landi er bráðnauðsynlegt að hann fái þessar upplýsingar á móðurmáli sínu. Það er líka brýnt að kjarasamningur hans sé þýddur. Þannig mætti koma í veg fyrir að brotið sé á ýmsum réttindum erlendra starfsmanna, t.d. með því að bjóða þeim lægri laun en Íslendingum í sömu störfum.

Í þriðja og síðasta lagi er ekki nóg að efla eftirlit með atvinnurekendum. Það þarf líka að refsa þeim sem brjóta lögin, jafnvel með því að loka fyrirtækjunum ef brotin eru mjög alvarleg. Sérstaklega þarf að skoða fyrirtæki sem nota starfsmannaleigur sem eru alræmdar fyrir mannréttindabrot til að ná í erlent starfsfólk. Þess vegna sagði ég í vor að það væri skynsamlegra að opna Ísland fyrir Búlgörum og Rúmenum, sem nú hafa fengið aðild að ESB, en að fá þá hingað í gegnum þjónustusamninga og starfsmannaleigur. Félagsmálaráðherra var á öðru máli í vor, og við heyrum nú árangurinn af þeirri stefnu í fjölmiðlum.

Þetta eru nokkrar hugmyndir um það hvernig hægt er að byrgja brunninn áður en barnið er dottið ofan í – hvernig hægt er að koma í veg fyrir réttindabrot í stað þess að bíða þess að þau verði að fjölmiðlamáli.

Ögmundur Jónasson: Full ástæða til að athuga hvort réttindi sjúkrahússtarfsmanna séu virt

Kominn heim

Ég er kominn aftur til landsins eftir 7-vikur frí í Búlgaríu, þar sem kona mín er frá. Búlgaría er yndisegt land, og það var mjög gott að gleyma að netið sé til og slaka bara af á ströndinni. Samt, eftir næstum því 8 ára á Íslandi, 35-40 stig er aðeins of mikið fyrir mig. Get ekki einu sinni man eftir því þegar það var bara "venjulegt sumar" hjá mér, þegar ég bjó í Baltimore. Kannski er ég loksins að byrja að aðlagast?

Jæja, ætla að skrifa bráðum aftur um innflytjendamál, og kannski sýna ykkur nokkra myndir frá Búlgaríu.

Til hamingju með daginn

Í dag er ekki bara dag fyrir konum, heldur fyrir alla sem hefur unnið fyrir og vilja sjá réttlæti og jafnrétti í garð kvenna. Við í VG eigum sterk stefna varðandi kvenfrelsi, og þó ástandið hér á landi sé miklu betra en í mörgum löndum, vinnan fram undan er samt mikil. Launamunur kynjanna hefur verið sá sami í þrettán ár, til dæmis, og er fullkomlega ósættanlegt ástand.

Konur af erlendum upprunna hafa það ekki alltaf gott: innflytjendur fá einungis leyfi til að skilja við makan sinn vegna heimilisofbeldis, eða eftir 3 ár bið - annars missir hún réttindi sín til að vera hér. En óhamingjusöm hjónabönd eru ekki bara vegna ofbeldis - það eru margar góðar ástæðar af hverju fólk getur ekki verið gift lengur. Það vitum við öll. Af hverju mega innflytjendur þá einungis fá leyfi til að skilja við makan sinn vegna heimilisofbeldis? Enn fremur, þurfa innflytjendur sem giftast Íslendingum að sanna að hjónbandið sé byggt á sönnum tilfinningum áður en þeir geta notið þess sem fylgir því að vera giftur Íslendingi. Ef svo er, af hverju er þessi 3 ár bið til?

Fyrir hundrað árum voru konur annars flokks í samfélaginu. Þær höfðu ekki sömu réttindi og karlmenn, áttu mjög erfitt með að fá menntun og störf við þeirra hæfi, og litið var á þær sem annaðhvort gæludýr eða vinnuafl á heimilinu, en ekki manneskjur með sömu drauma og þarfir og karlmenn.

Margt hefur breyst síðan þá, þó enn sé mikil vinna framundan. En hvernig tókst okkur að breyta því? Þrennt skiptir mestu máli: fræðsla, umræða og lagasetning. Konur og framsýnir karlmenn byrjuðu fyrst að fræða karlmenn um að þær væru alveg jafn hæfir og karlmenn á flestum sviðum og oft mun hæfari. Þá hófst umræða og samræða milli kvenna og karla um þeirra málefni. Smátt og smátt urðu bæði karlmenn og konur meðvitaðar um staðreyndir málsins, og þá voru sett lög sem endurspeglaði vilja þjóðarinnar. Þannig var hægt að minnka alvarleg samfélagsleg vandamál og fordóma á milli kvenna og karla.

Við í Vinstri-Grænum trúum á kvenfrelsi, óháð því hvaðan úr heiminum kona er. Þess vegna krefjumst við þess að allar konur á Íslandi eiga sömu réttindi. Það er ennþá mikið að gera. En í dag fögnum við það mikið sem við höfum gert. Til hamingju öll með daginn.

Málum bæinn bleikan

Loftslag breyting

Ef þú átt 10 mínútur til að eyða, ég mæla með því að sjá þessi myndband (á ensku) varðandi loftslag breyting, hvort þú trúir á því eða ekki. Maðurinn á mjög góður punktur.

Næst á dagskrá - Reykjavík og landið allt!

Það er gott að sjá að meirihlutaflokkarnir í Kópavogi munu kjósa rétt, "þrátt fyrir" því að hugmyndin kom frá VG. Og mér finnst að það verður ekki langt í framtíðinni að við munum sjá gjáldfrjálsan Strætó í Reykjavík heldur. Hvort það er spurning um auglýsingapláss í loftinu á strætisvögnum eða annað leið, ég held að það getur alveg gengið í höfuðborgssvæðinu, ef ekki um landið allt.

Ég fekk tölvupóst varðandi þetta fyrrverandi færslu þar sem stóð meðal annars:

Strætó er ekki að fá allar auglýsingatekjur til sín. Að sjálfsögðu þarf að hanna auglýsingu fyrir fyrirtækið sem vill koma sér á framfæri, en maklari hringdi í fyrirtækið sem ég vinn hjá um daginn og bauð mér "miklu betri díl" en hitt fyrirtækið sem selur auglýsingar á strætóana. Gæti strætó ekki verið með sinn góða sölumann sem sér um þetta og kostar bara 1x góð laun, frekar en að vera að láta dílera sjá um að útvega auglýsingar og kosta 5x meira?

Góð spurning.

VG fagnar gjaldfrjálsum Strætó

Athyglisvert

"Í ávarpi sínu fjallaði félagsmálaráðherra meðal annars um stefnu nýrrar ríkisstjórnar í jafnréttismálum, einkum varðandi aðgerðir til að eyða launamun kvenna og karla."

Kannski er ég of mikið praktískur, en mér finnst það eitt að tala um stefnu í garð jafnréttis, og annað að tala um aðgerðir. Sjáum til dæmis innflytjendamál. Í vor lofaði Samfylkingin að atvinnuleyfi yrðu afhent einstaklingum en ekki fyrirtækjum. Fínt mál - það stendur líka meðal annars í innflytjendastefnan VG. Og sjáum hvað stendur í stefnu nýrrar ríkisstjórnar í innflytjendamálum:

Mikilvægt er að stjórnvöld, atvinnulífið og samfélagið allt taki saman höndum við að berjast gegn fordómum gagnvart minnihlutahópum, hvort sem þeir fordómar byggjast á uppruna eða öðrum þáttum. Unnin verði heildstæð framkvæmdaáætlun í málefnum innflytjenda sem hafi það markmið að betur verði tekið á móti erlendu fólki sem flyst til landsins og því auðveldað að verða virkir þátttakendur í íslensku samfélagi og rækta menningu sína. Tryggt verði að útlendingar á vinnumarkaði njóti sambærilega réttinda og íslenskt launafólk og að allar ráðningar erlends verkafólks séu í samræmi við gildandi kjarasamninga. Komið verði í veg fyrir félagsleg undirboð á vinnumarkaði. Átak verði gert í íslenskukennslu fyrir útlendinga.

Falleg orð, ef hvorgi skýrt né nákvæmt. En hvað var það fyrsta aðgerðið sem þessi ríkisstjórn tók í innflytjendamálum? Að fresta til ársins 2009 - og hugsanlega til ársins 2014 - að heimila íbúum Búlgaríu og Rúmenía að koma til landsins og vinna eins og aðrir íbúar Evrópusambandsins og EES-svæðisins. Sagði Jóhanna Sigurðardóttir í Blaðinu:

"Við erum að nýta okkar þetta frestunarákvæði, en þeir hafa heimil til að koma hingað í gegnum þjónustusamninga og starfsmannaleigur."

Já, starfsmannaleigur - ekki beint leið til að tryggja að "útlendingar á vinnumarkaði njóti sambærilega réttinda og íslenskt launafólk og að allar ráðningar erlends verkafólks séu í samræmi við gildandi kjarasamninga", né er það "framkvæmdaáætlun í málefnum innflytjenda sem hafi það markmið að betur verði tekið á móti erlendu fólki sem flyst til landsins og því auðveldað að verða virkir þátttakendur í íslensku samfélagi". Staðreyndin er sú að fólk sem kemur hingað frá ESB-ríkjunum þurfa að finna starf innan 6 mánaða eða fara á brott. Hver er þá áhættan? Af hverju erum við að segja við Rúmena og Búlgara að þau mega ekki nýta réttindi sín sem ESB-ríkisborgarar? Það hefur ekki kom fram neitt skýrt svar.

Greinalega eru aðgerðir ekki alltaf í samræmi við stefnunni.

Félagsmálaráðherra ræddi jafnréttismál á þingi Alþjóðavinnumálastofnunarinnar

En í skólanum . . .

Ég vil benda á færslu sem Katrín Anna Guðmundsdóttir skrifaði um málið, sem hitta naglan á höfuðið:

Ekki þykir tiltökumál að hækka laun seðlabankastjóra um 200.000 kr á mánuði á einu bretti. Hækkunin er hér um bil mánaðarlaun kennara... eða kannski 3ja vikna laun þeirra. . . . Spurningin er samt sem áður af hverju ekki er hægt að hækka laun hinna hefðbundnu kvennastétta sem vinna óendanlega mikilvægt starf í samfélaginu? Kennarar þurftu að fara í langt og strangt verkfall til að fá ca 3000 kr launahækkun!

Það er alveg rétt hjá henni. Vissulega er seðlabankastjóri mikilvægt starf, en hvað með það að skapa framtíð Íslands? Skiptir það ekki máli? Hvað finnst okkur það dýrmætasta, í raun og veru? 

Mánaðarlaun í 1,4 milljónir